Editor Picks


widgeo.net

Saturday, January 26, 2013

BIBLE HI ENGE A NIH? ENGTIA PAWM TUR NGE?



Bible hi Kristiante Thurin Lehkhabu a ni a. He Lehkhabu hi, hun inkar hlat  tak takah mi chi hrang hrang te’n an thu hmuh leh hriatte an ziah a ni a. Chung lehkhabu hrang hrangte chu, tun tlai khawhnuah mi thenkhatin thurin bua tling leh tha-a an ngaihte an lawr khawm a; (Lawrkhawm tih awmzia chu, entir nan : Tuna kan Bile-ah chuan, Chanchin Tha’ kan tih chu bu li a ni a. Zir mite chuan “Chanchin Tha bu tih hi bu tam tak a awm a, Isua zirtirte hmingkim hi Chanchin Tha bu a awm niin an sawi.  Chung zing atang chuan  bu li hi thurin bu atana tlinga an ngaih an lakchhuah a ni “ an ti)bu khatah an thui khawm a. chu chu “Bible,” Mizo chuan “Pathian Lehkhabu Thianghlim “ kan tih hi a ni. 
Tin, Kristiante zingah thurin bu atana tlinga  an ngaih leh an pawm (Canon)   a inang lova, a tam zawkin bu  73 thuikhawm chu Thurin buah an pawm a, a thenin bu 66  thuikhawm chu thurin buah an pawm thung. Hemi chungchangah hian ngaih dan a rual lo hle a. Thuthlung Hlui bu  lama Apokrifa bute hi a thenin an duh lova, a thenin pawm (Canon) zingah a tel ve ngei tur a ni, an ti a. Hetianga thu a in thial vel chhung hi kum sang tel teh meuh a ni.Kum 300/400 AD Vel atanga intanin kum 1546 Trent Khawmpui ah Roman Katholik lam chuan thu tlukna siam felin “Ringtu zawng zawngin, kohhrana chhiar chhuah thin, Latin tawnga Bible vulgate chiah hi, a vaiin, a bu tenaute lamin Bible-a pawm vek tur a ni; a pawm duh lo chuan anchhia  dawng rawh se,” an ti a. ‘A bu tenau’ tih hi, Apokrifa bu sawina a ni.  Hetiang a nih tak avang hian, Protestan ho pawhin an ngaih dan sawi chian a tul ve ta. Kum 1647 A D khan Westminster khuaah khawmpui an kova, chutah chuan “Heng Apokrifa bute hi, Pathian thawkkhum an ni ve lo, kan Bible canon zinga telh tur an ni hek lo. Pathian kohhran miten heng bua thute hi an zawm a ngai lo, mihring ziak lehkhabu  dang ang bawk a ni,” an ti a.