Editor Picks


widgeo.net

Monday, October 24, 2011

SETANA HI A AWM TAK TAK EM?



            Mizo Kristian, Pathian ringtu ţhaa inruatte chuan, tute’n emaw suahsual rawng an han bawl hlek tawh reng reng chuan, “setana thu zawmtu,” an ti thla chawt zel tawh mai a. setana’n sual ti turin a thlem niin an ngai hmiah mai a ni. He Setana an tih hi ramhuai Lalpa niin an ruat tlat bawk a ni. Mahnia nun hran neia awm ve hrim hrim leh mihringte thil sual ti tura thlem ţhintu ramhuai zawng zawng thunun vektu, amah pawh ramhuai niin an ruat ţhin a ni. Vana vantirhkoh tam tak zinga awm ţhin leh, Pathian chunga a hel tâk avanga vantirhkoh dang tam tak pawh thunun tela ama hoa van aţanga leia hnawh thlaka awm ta niin Kristiante chuan an ruat tlat a ni.
            ‘Setana’ han tih hian Kristian zungzam dik tak mai aţanga Mizote chuan a hming hi kan lo hriat ve a ni chauh mai a. Kristian an awm hma daih tawh khan Torah buah te, Samaritan Pentateuch buah te, Apogripha bu lamah te a lang daih tawh a. Tuna Bible thuthlung Hlui buah pawh a chuang a ni. A hming hrim hrim pawh hi a hrang hrang ziak te a awm a. ‘Setana’ tih a nih lain a ţhenah chuan ‘Diabola’(devil) an ti a. A ţhenah ‘Lucifera’ an ti bawk a ni. Tin, Rul tih emaw, ‘Rûlpui tar’ tih emaw, ‘Varparha’ tih emaw a ni bawk a ni. A hming  lanna hi tam hle mah sela a lo lansarhna bikte chauh han tarlang tai la, kan thu sawi tur a fiah zawk theih nan.
            Genesis buah, bung 3-naah chuan Evi thlemtu ‘rûl’ angin a  lo lang phawt mai a, ramsa zinga fing vervek ber niin a ziak lang a. Hetah hian rûlin mihringte a hnehna tihlanna a ni phawt mai. Number 21:9-ah chuan Mosian dâr rûl a siam a, banah a khai a; rûl chuk na miin a chuk tawh he dâr rûl khai en apiang an damna turin. Hetah hian rûl chu hnehin a awm a ni tih a tilang vet hung a. joba buah chuan Setana a nihna hming ngeiin Jobate chhung inkhawmnaah ‘Varparh zing lam fapa’ angin a sawi thung a. Zakaria buah chuan Setana chu Pathian a hauhtir bawk a. chung chu lo duh tawk rih mai ta ila.
            A hmasa berah chuan Evi thlemtu rûl chu Evi rilru kha a ni. Adama rilru aţanga châkna lo chhuak chuan amah Adama ngei chu a thunun zui a, rûlin mihring a thlem thei ngawt lo reng reng. Mihringte thlemthlu thei khawpa fing vervek chu rûl a awm lo a ni. ‘ramsa’ a ti si a. mihringte hi ramsa mai mai kan nih thu Lal Saula chuan a sawi a ni. Mihring rilru hi a verther ţhin a, mahni lehmahni an inbum fo a, ‘Bum hmang, chhe lailet der a ni’ tih a ni.
            Mosian thlalera dâr rûl a khai kan pawh kha mahni leh mahni inbum ţhin mihring Isua entirna a nih daih kha (Num.21:9, Joh.3:14). Isua thlalerah ni 40 leh zan 40 chaw ngheia a awm laia Diabola thlema a awm thu an ziak pawh kha ama rilru nen an inkawmna mai mai a nih kha. Khatiang chiah kha a ni, Joba leh a chhungte an chhûng inkhawmna Setana lo tel ve anga an ziak te kha. Mihring rilru dik lo kan hriat leh thil ţha lo, lo thleng kan hriat te hi Setana tih angina kan puh a ni zawk a, a hranin Setana hi a awm hauh lo mai. Mihring chu ama thinlung bumin a awm ţhin a, mi dang pawh a tihder a, ama mihringpui ngei pawh a bun ţhin zâwk a ni si a. Bum hmang awmkhawm an ni, Jeremia chuan a ti a ni.
            Setana hi a hrana awmin van Pathian laka a hel avangin Van aţangin leiah an paih thla a ni lo. Mihring hian Pathian remruat a dodal ţhin a, chuvang chuan Pathianin chatuan nun a buatsaihsak hi an hre thei lo a, an hmu thei lo ţhin zâwk a ni tih Genesis bua Nunna Thing rah chu eia an nun reng loh nana Eden aţanga hnawh chhuah an nihna hian a entir chiang a ni. Isua kha leiah, ran thlengah muin tlâwm takin mihring zingah a lo piangin a rawn khawsa ve dawn tih hriattir lawkna atan Vanparha, zing lam fapa chu leiah sah thlâkin a lo awm thu an ziak a ni zawk bawk. Isua kha Setana angina a chantir a nih chu. Mihring sualna hi Setana chu a ni a, sual chu hnehin a awm tih a sawi lanna a ni. Petera pawh khan, “Setan, ka hnungah kal rawl..” a tih kha. Vanah indona awm anga sawiin, Mikaela leh a hote chuan Setana leh a hote chu hnehin leiah an paih thla niin a sawi bawk a ni. Khang te pawh kha Isua ni 40 leh zan 40 chaw a nghei hnu a, Setana nen inbeia inthlem vel anga an sawi te nen khan angkhat tlang vek a ni, an sawi mak kual mai mai a ni. Khatiangin van indona pawh a awm lo, awm anga sawi mai mai a ni. Tin, vantirhkoh chak takin Setana chu man anga a sawi te pawh kha leilawtah a khar khum anga a sawi te kha, Rome sawrkar thuneihna remchanga hmanga Isua an man a, an tihhlum hnua an phum tak thu an sawina mai a ni. Khawvel zawng zawng bumtuah an ngai a nih kha. “Tidertu” an tit lat si a.
            A tawp berah chuan, Setana hi a hran a lo awm lo hrim hrim a ni tih a chiang a. Tuna kan han tarlan mai ang pawh hian a fiah a. Ţhenkhat tân erawh chuan a la fiah zo lo deuh pawh a ni mai thei e. Setana hi Kristian zungzam leh Bible-a ziak aţanga lo lang mai a ni a, a tak tak a awm a nih chuan mihring hi a ni tih a lo chiang thei ta a ni. Rûl hian a bum hauh lo ang che.

No comments:

Post a Comment