Editor Picks


widgeo.net

Thursday, February 23, 2012

LEILUNG HI PATHIAN DIN A NI(Anchhedawng ram a ni lo)

       Kum 1954 khan America ram president Franklin Pierce-an red Indian lal pakhat Chief Seatle-a ram zau tak mei chu leiah a dil a. Chu mi a chhan letna thu chu a ni. He thu avang hian Washington khawpuiah chuan Chief Seatle-a lim din a ni a. Ram leh hnam hi Pathian thu a nih hriaa sakhuapui tan lo chuan he Pathian thu thuk leh ropui tak hi hriatthiam chi pawh a ni lo. He Red Indian lalpa thu hi i lo ngaithla teh ang u.

Van boruak leh he leilung hralh han tum ngawt mai chu keini tan chuan tih sa loh a ni nghal mai. Lui tui inkhawh per seng seng te leh van boruak thiang te hi kan ta a nih si loh chuan lei tinin engtin nge i tin theih ang?
       Ka mite tan chuan he leilung khawilai hmun mai pawh hi hmun thianghlim leh zahawm a ni a, far thing hnah niin a chhun tlet ser ser te, luikam tiauvut zawng zawng te, ngaw pik deuh laia chhumleivak han zam chiai chiai te, phul rai eng iau uau leh rannung te tak te te chiap ri sep sep te hi ka mite khawsak relnaah hian an tel a; an hriatrengna thinlungah chuan hmun thianghlim luahtute an ni. Thing lian zinga thing tuai lo dawk chhuak ringawt pawh hian vunsente thinlungah chuan nghilh loh tur thurochhiah a hlan chhawng zel a ni.
    Mingo chu an thih pawhin van arsi zinga an tuallen hunah zawng, an pianna ram theihnghilh thakin an leng a; keini vunsen erawh chuan kan thih pawhin he kan chhungpuinu, kan lei mawi tak hi kan theihnghilh ve ngai lo. He khawvel leilung hi kan taksa peng a ni a, he khawvel taksa peng pakhat hi kan ni ve bawk. Pangpar rimtui tak takte hi kan farnute an ni a; sazuk te, sakawr te leh muvanlai thleng hian kan unaute an ni. lungpui tohlawt te, phaizawl dil tui te, sakawr hah rimtawng pangti sa te leh mihringte hi chhulkhat kual vek kan ni a sin.
      Chuvangin Washington khawpuia lal ropui tak pakhatin kan ram lei a duh thu min han hrilh hian, thil ropui tak min dil a ni. Lal ropui tak chuan keimahni inawm tleina tawk hmun min zuahsak ang tiin thu a rawn thawn a. Ani chu kan tan pa a ni ang a, keini pawh a fate kan ni ang a ti bawk. Chuti meuh a nih zawngin kan ram leisak atana min dilna hi kan ngaihtuah poh a ni ang chu, mahse a awlsam dawn lo. He ram hi kan tan hmun serh, hmun thianghlim a ni tlat a ni.
       Luite leh luipuia tui inkhawh thla var siau siau thin te hi tui an ni satliah ngawt lo a, min thlahtute thisen a nih hi. Kan ram hi in hnenah kan hralh ta a nih chuan, heng tui hi tui thianghlim leh zahawm a ni a, heng tui fim takah te hian in thla in hmuh apaingin ka mite tan he tui hian hriatrengna tam tak a pai a, thil thleng tawh tam tak nen a inkungkaih tlat a ni tih in rawn hre tur a ni a; in fate pawh in rawn zirtir tur a ni ang. lui tui luang ri ker ker hi ka pa aw a nih hi.
       Luipuite hi kan unaute an nih hi, kan tuihal dangchar laiin inhnangfakna'n kan hmang si a; luipuiah hian lawngleng te kan kar ve thin a, chung avang chuan kan fate kan chawm ve thei a ni. kan ram hi in hnenah kan hralh ta a nih chuan luipuite hi kan unaute an ni a, in unaute an ni ve bawk tih in hrereng tur a ni a, in fate pawh in zirtir tur a ni. Tun hnuah chuan in unau tu chungah pawh ngilneihna in lantir ang chu heng luipui tui chungah hian in lantir ve tur a ni.
      Mingoho chuan kan khawsak hi in hrethiam lo tih kan hre ve alawm. Mingo tan chuan leilung hmun khat leilung dang ang tho a ni a, a chhan pawh zan vak angin a duh chin tawk a la ringawt a, a mikhualna ram a ni. A tan chuan he leilung hu unau a ni lo a, a hmelma a ni zawk. Hmelma ni ta fam chu hmun khat a chen phulh tawh chuan a dang chen phul leh turin a insuan leh zel thin. Mingo chuan a pa thlan pawh kalsan a pawiti reng reng lo.Mahni fate hnen ngei atang pawhin he leilung hi a ruksak duh a, pawi a ti hek lo. Mahni pate thlan hmun leh mahni fate chanvo meuh pawhin hriatreng a hlawh lo. A tana nu, he leilung te, a unaupa, van boruak te hi thi fang ang leka a ruk a, leia hralh kual hi mingo chuan nunphungah a nei a ni. A duh tawk a ngah hnuah chuan he leilungah hian thlaler leh thlawhbua chauh a kalsan thin
       Kei zawngin engmah hi ka hre ve thiam lo, in nunphung leh kan nunphung hi a dang em a ni. In khawpui hmel te hian vunsen mit a tikham hluah hluah a sin! Mahse, chuti ngawt zawng Vunsen mawl leh hriatthiamna tlakchham vang a ni ta ve ang



1 comment:

  1. One of the most profound ecological statements ever given, makes me realise the integrity of creation everytime I read this monograph. I salute the Native American Chief!

    ReplyDelete