Editor Picks


widgeo.net

Monday, July 25, 2011

ZOFATE TANA CHATUAN BUNGPUI


            Kan hriat fo tawh thin angin kan pî leh pûte chuan Khampat khuaa an awm laia an chhuahsan dâwn khân Bûng an phun a ni tih a ni a. He Bûng hi a hming pawh a thang hle a nih kha. Tun thlengin keini chhuan tharte bengah pawh a la ri fo a ni. Khampatah chuan Luahpuia chu Lal a ni a. Zo upate hla hluiah pawh,
                                               
            “Chhimah Lêrsia, hmârah Zîngthloha,
            Luahpuia’n Lênbuang a phun,
            Thlangah Pualhrângin tlân e,”
tih a ni reng a ni.

            Kan sawi tawh angin pîpûte’n an chhuahsan dâwn lai vel khân Luahpuia chu Khampatah hian Lal a ni a, hlaah khian Bûng phuntu angin a sawi nain, a lal laia ama thupeka Bûng hi phun a ni a, a phuntu tak zawk chu Zâwlnei Pu Haa a ni. Hlaah bawk heti ang hian an châwi a,
                                               
            “Ka Phunbûngpui dâwi âi ka sânna,
            Mi khawih loh, sa khawih loh tein,
            Thangin lian la, Khuanu hualin,
            I ţangzârin piallei a zawm tikah
            Seifate’n vângkhua rawn din leh nang e,”
tiin.
            Tichuan, Khampat khua chu Bûng an phun hnu chuan kum zabi 15-na bâwr velah khân thlang an tlaksan ta a; kum 1941 aţang khân Zoram khawthlang lam aţanga lo chho lehin luah leh tumin hma an la ţan leh ta a; bawk te khawhin chak an dap khawm leh ţan ta a ni. Chutih lai chuan Bûng chu a zâr a tliak a, a zik ziding chu tliak lehin a uai ta sulh mai a ni. Chu mi hmutute ngaih chu a ţha ta vak lo a, Kâwl puithiam pakhatin a hrilh dânah erawh chuan, “He Bûng hian in awm loh chhûng zawng khân in ai awhin a lo ding a, tunah chuan nangni in lo lan leh tawh avângin awm chhan tûr a nei tawh lo a, a dam reng hi a ţul tawh loh avângin heti ang hian a awm mai a ni e, engmah ngaih \hat lohna tûr a awm lo e,”  tiin a hrilhfiahsak a ni. Kan pîpûte hlaah bawk chuan,
                                               
            “Bûngpui a ţang bal e, a zik a thîm reng e,
            Mi lai kan ţâng bal e, laikhum a ţhing reng e,”
tiin a lo sawi tawh bawk a ni.

            Chuti chuan Bûng zâr chuan lei a han khawih meuh chuan Zofate chuan Khampat khua chu an rawn luah leh ta a, an han luah fel leh meuh chuan Bûng chu a lo tlusawp a, a thi a, a zungte chu ram kâng chuan a kâng tel a, a mut ral ta vek mai niin an sawi a ni. Zofate chuan Khampat khua an luah hmasak lai kha chuan engkim siama dintu Pathian tak chu an bia a, Chung Khuanu, Khawzîng Pathian hnenah inthawina urhsûn takin an hlân ţhîn a, bawhchhiatna avânga sual thupha chawi a ngai ve lo a, an nî tin nuna Pathian laka tihsual palh an neia an inhriat erawh chuan thupha chawina chu an nei ve a ni thei e. Eden bawhchhiatna vânga thupha chawi leh ngaihdam dîl erawh a ţul ve lo a ni.

            Bûngpui kha a dam ţhat lai khân nasa takin zâr a chhuah a, zâr tam tak a nei a, a rahte chu chunglêng sava te, hnuaia ramsa te leh Khampat bula luang lui sangha te chuan eiin a zâr an lo zo ţhîn a ni. Khatih laia Zofate Sakhua pawh chuan zâr tam tak neiin nasa takin a lo pêng a, hnam hrang hrangte chuan ţawng hrang neiin Sakhaw biak dân hrang hrang an nei a, nimahsela a tâwpa a insuih khawm lehna chuan Pialrâl vek a kawh si avângin an Sakhua chu zâr tam tak ni mah se a kungpui chu pakhat chauh a ni. Bung zarin lei a han khawih hnua Zofate’n Khampat an rawn luah leh meuh chuan Eden bawhchhiatna avanga sual thupha chawi ngaia inhriatna an lo nei ta a, Zo Sakhaw tak aiah ram dang pathian, mihring Isua chu an lo be ta tlat mai a nih chu. Zofate nun chu a lo va dang ta em!

            He Bung hi a han thi a, ram kangin a kang tel a, rei tak a mut vung vung a, a zung nen lam a mut ral vek mai nia an sawi lai leh, Zofate’n Khampat an luah leh tawh avanga he Bung hi a din ve reng tul tawh lo anga an sawi lai hian, kha Bung hmasa awmna hmun ngeiah khan Bung dang a lo chawr leh a, a lo zar leh ta de du mai a, a zar atanga far thlain leiah zung a han kaih lehna tak chu, “A tiang,” an ti a ni. Thenkhatin ti tia an sawi dan phei chuan, “Tuna Bung thar lo awm lehah hian a hnah zawng zawng hi hmeichhe naupang inkhualtelemin hnaha em lem an khawr anga a inkhawr chhuah vek hunah chuan heng lai ram bial thuneihna zawng zawng hi Zofate kutah a awm dawn a ni an ti a ni.

            Bung hmasa chu kang ralin a zung nen lam mut ral vek mah sela, awm tawh lo vang vang tura ngaih a nih laiin a hmunah ngei chuan Bung thar a lo awm leh a, zar tam tak a chhuah leh ta tlat mai le! Hei hian eng nge min hriattir a tum le? Khampat khua luah hmasatute leh khatih hun laia Zoram khawvel luahtu Zofate ang loa Khampat khua leh tuna Zoram khawvel rawn luah lehtute chuan an pi leh pute Pathian tak, Khawzing Pathian aia ram dang mite pathian Isua an biak tak avangin an Pathian tak Chung Khuanu chuan Bung hmasa uiawm taka ral ta riai riai chu a ral hlen a phal ngang lo a, Zofate tan Bung thar min rawn pe leh ta a ni. Chu mi Bung chu a zar leh ta de du mai a nih chu. Zofate Pathian Chung Khuanu chuan Zofate Sakhua, Kristiannain a lem zawh tawh avanga ral ta riai riai chu a boral hlen a phal lo a, Zofate sakhaw tak ngei kha tungding leh turin keini Nunna Lalhnamte hi min rawn din leh ta a ni. Tunah hian Zofate tan chuan Hnam Sakhaw Tak, Chatuan Bungpui chu a lo ding tan leh ta. Tunah zawng zar pawh a la nei tham rih lo a, hnah a chhuah dawn tan chauh a la ni. Chu Bung tiak tir te chu chawm a tithang lian zel turin a thawktute chu tlem hle mah sela, a dintu Nunna Pathian Khuanu chuan engmah lo maia hlamzuihtir leh mai zawng a phal dawn hauh lo a ni. Chu mi enkawl tur leh tithang lian zel tura chawm nungtu turte chuan an lo chawm puitling thei ta a nih pawhin mahni lam indah sanna a awm thei si lo. Mahni lam lo indah sanga, ka tih theih tak emaw lo intitute chu an tlawmin an ral zel zawk dawn si a.
                                               
            He Zofa hnahthlakte tana ding, Zo hnam Sakhaw tak Chatuan Bungpui hi a dintu Chung Pathian, Khuanu chuan a mi rinte hmangin a enkawlin a chawm reng tawh dawn a, a thang lianin zar te a chhuah ang a, Zamanhmawng thing lo thang lian zelin a kianghnaia thing dangte a zem a, a zem hlum zel a, thing dangah a kai zel a, a tawpah amah chu a ding ta luah ang hian, he Zoram chhunga Zofate, ram dang pathian, mihring Isua zuitu zawng zawngte chu a la zem ve ang a, a zem hlum vek hunah chuan Zo Sakhua, Chatuan Bungpui chu amah chauhin a la ding ve luah tawh dawn a ni. A ruattu Chung Khuanu, Khawzing Pathian chu a chak em avangin ram dang pathian chu hnehin a la awm dawn a ni.
                                               
            “Hruaitu rinawm ber Nunna Lalhnamah
            A thla a muang ta, kan tlang ram mawi hi;
            Zo nun parah kan vul ta Lalhnamte,
            Chatuan daih tura Paa chhuak kan ni.”

No comments:

Post a Comment