Editor Picks


widgeo.net

Monday, September 14, 2020

PATHIAN THU LEH SAKHUA CHU

 Puithiam Rorelliana

PATHIAN THU LEH SAKHUA CHU

            Pathian thu leh Sakhua hi kan rinah leh kan pawmah a awm lo a, kan rin leh kan pawm chu Pathian thu a ni bawk hek lo. Mihringte hi kan duh duh ring thei leh pawm theia siam chu kan ni ngei a, nimahsela, kan rin leh kan pawm chawp reng reng hi keimahnia awm lo, kan thu hriat atang te, zirtirna kan dawn ațang te, ni thei ngei ațang tein rinna leh pawmna kan nei thin a ni. Kan rin leh kan pawmah hian mihring min titha thei leh min tichhe thei chu a awm ngei mai, amaherawhchu, kan thatpui emaw kan chhiatpui emaw pawh ni se Sakhua leh Pathian thu anni tihna a ni chuang lo.

  

Pathian thu leh Sakhua chu (Zirchianna):

            Pathian, Chungkhuanu-in mihringte min siamtirh khan Amah kan rin vang emaw, kan pawm vang emaw a siam kan ni lo a. Amah ring tur emaw pawm turin emaw kan la awm lo a, A remruat ang thlapin kan lo awm zawk a ni.

            "Sakhua' tih țawngkam lo chhuahna hi Zoțawng thumal pahnih infin 'sa' leh 'khua' lam kawp in 'Sakhua' tih a lo ni ta a ni. Hmasanga min thlahtu kan pi leh pute khan engkim Siamtu hi a hun leh a hmun a zirin a hming lam dan chi hrang hrang an nei a. Thilnung tinrengte siamtu leh dintu a nih ang taka an biak dawn chuan 'sa' tiin an lam thin a,

a thilsiamte vengtu leh enkawltu anih vang leh a bul leh a tawp thlenga malsawmtu a nih anga an biak dawn chuan 'khua' tiin an lam thung thin. Chuvang chuan 'sa' leh 'khua' lam kawpin an hung fel ta a ni.

            Engkim siamtu, chunga-mi chungkhuanu hi kan sakhua a ni. Kan rin theih hma leh kan pawm theih hma daih khan sakhua chu kan neisa tawh a. Awmlo ațanga awma siam kan nihna kha Pathian thu chu niin min siamtu Khuanu nena kan inkawpna kha sakhaw tak dinna chu a ni. Sakhua chu rinah leh pawmah a awmlo a, kan pianchhuahpui zawk a ni. I lo pian khan siamtu i neih avanga lo piang i ni a, nunga siamtu che kha i Sakhua chu a ni.

            Nausena i lo pian khan sakhaw neisaa lo piangi ni a, i lo thanglian zel a, chhia leh tha hriat hran theihna leh pawm theihna i neih hnu chauha sakhua nei i ni lo. Kan rin leh kan pawm kha chu sakhua kan neihna leh kan neih chhan a ni reng reng lo. Kan ring emaw ringlo emaw sakhua chu kan pianpui, kan neihsa a nih avangin danglam chuang loin a pangngai reng a ni.

            Chungkhuanu leh a siamte inkawpna hi Sakhua a ni a, he khawvela nunga a siam zawng zawng te hi sakhua neia siam vek kan ni. Mihring te leh thilnung zawng zawng hmuh theih leh hmuh theih loh pawh, kan zavaia min dintu chu pakhat, engkim siamtu Pathian chu niin; nungcha

zawng zawng te, pangpar te, thing leh mau te pawh hian rinna leh pawmna nei thei loin nei thiam lo mah se Siamtu Pathian chu kan zaa kan Sakhua chu a ni. Thliarkarah mahni chauha awmin rin tur leh pawm tur pawh hre reng reng lo mah ila min Siamtu chu ka sakhua a ni a; Sakhaw nei loin a awm theih loh zawk a ni. Chuvang chuan, khawvel hnamtinte sakhua pawh pakhat chauh niin Amah chu a thilsiam zawng zawngte Sakhua chu a ni.

 Khawvel Sakhua chu pakhat a ni:

            Khawvelah sakhua avanga indona lo awm emaw kan tih hi sakhua avanga indona a ni lo a, rin dan leh pawm dan hrang neih avanga indo kan ni zawk, sakhua a thleng phak lo. Sakhaw takah chuan hnam tinte hi sakhaw pakhata awmsa vek kan ni.

            Hnam tinte hian min siamtu hi mahni hnam nunzia theuhin bia ila; kan biak theuh kha Pathian pakhat a tihah chiang vek ila sakhua avanga indona tur reng reng a awm lo.  Kan zaa lungrual taka leilung hi luahho mai tur kan ni.

            Tunah chuan i sakhua chu i hrechiang ta a, nangmah siamtu che Pathian chu i sakhua a ni a, zana i muthilh lai te, rim taka hna i thawh lai te, i siamtu i ngaihtuah reng reng loh lai te pawh khan i sakhua chuan a chenchilh reng che a; englai mahin a kalsan ngai reng reng lo che.   

Sunday, May 3, 2020

                                                                                                                        Puithiam Rorellian
      Lalpa Pathian ngaih chuan, khawvel hnam tin te hi angkhat vek kan ni a, kan chenna khawvel hi, lungrual taka kan luah ho tura a duan leh a ruahman a ni.
        Hnamtinte hi a duh taka a din hran ṭheuh kan ni a, Lalpa Pathian kutchhuak vek kan nih avangin, Pathian mite nilo Hnam kan awm reng reng lo, kan zain Pathian mite kan ni vek a ni.
       Khawvel mihring ten sakhaw pawl hrang tam tak siam chhuak a, Pawl hrang hrang kan indo vek mai si te, dik ber nih inchuha, mahni pawl (sakhua) tundin tum a, theihtawpa hma kan la ṭheuh mai te chuan, indona nasa tak mai a siam a,
       Sakhaw indona mai bakah, Ram leh ram te, Hnam leh hnam te kan indo a, ralthuam hlauhawm pui pui mai te kan siam chhuak a, heng ralthuam hlauhawm te hi, mihring leh mihring indona tura ruahman vek a ni.
       Kan zaa min siamtu Pathianin thu a rawn sawi meuh chuan, khawvel pumpui mai chuan indona lam ngaihtuah thei hauh lovin, Lalpa Pathian rawn tirh Hripui lam chu kan hawi ta ṭhup mai a ni.

Sunday, March 22, 2020

MIZOTE TAWRNA LEH RAM LEH HNAM HUMHALHNA

                                                                                                                                  V.L. Ngaihmawia       

                                                                                                                                    Thingsulthliah

       Zofate hi  hmasâng  aþang tawhin hnam huaisen kan lo ni thin tawh a, lal ropui tak tak, ‘Rêngpui’ kan tihte ang khàn min lo awpin, ram zau tak tak Mêl killi(Sq.miles) 40,000 emaw lai chungah ro an lo rêl tawh þhinin, an hnuaiah lal ténau(rêngté), Sailo lalte anga khaw hnih khat awptute an awm zél bawk a. A hnu lamah Sailo lalte ang chia lal ténau, khaw hnih khat lek lek chunga rorêltute an lo awm tàk thleng khân lalte leh an khua leh tuia pasalþha rualte chuan an ram leh hnam chhan an tina þhin hle a, chu’ng avãnga an tuarna tam tak sawi tur a awmin kan sawi sêng ãwm lo e.
    ‘Zoram,’ kan han tih mai hian túna India hmãrchhaka state pakhat lo ni ve ta mai, ‘Mizoram’ chhûng chauh hi kan sawi lo a, ram thlìng khat chhûnga chatlak lai awm loa Zofate inphaman zata an chìnna ram chin hi a kàwk a ni. Chuti ang bawkin a hnamah pawh Zo hnam chipêng hrang hrang ni a, a ram mi chéng 60% vèl Duhlian tawng hmang lo pawha a hre thei chin, ‘Zo’ inti thei chinte a huam a ni.